Zad. 1. Oto kilka wyrazów w języku alutorskim oraz ich tłumaczenia: kujη∂η - do szklanki, kujη∂ten∂k - obok szklanki, raralq∂n - dach, raralq∂k - na dachu, raraγiη∂η - do piwnicy, aηqan - morze, aηqakin - z [głębi] morza, aηqaten∂k - na brzegu, keη∂n - niedźwiedź, keη∂k - w niedźwiedziu, keη∂lq∂kin - z [grzbietu] niedźwiedzia. Na jakiej zasadzie tworzone są te wyrazy? Jak jest po alutorsku: piwnica, w domu, szklanka, z dachu, do (w kierunku) niedźwiedzia?
Zad. 2. Zdania "Zdzich zobaczył Tolę.", "Ala lubi brydża.", "Sąsiad kupił komórkę." zbudowane są według tego samego schematu - wykonawca czynności (podmiot), określenie czynności (orzeczenie) i obiekt czynności (dopełnienie bliższe). Jakie polskie zdania zbudowane tak samo mogą nie być jednoznaczne? Dzięki czemu w praktyce językowej taka potencjalna niejednoznaczność zwykle nie występuje?
Zad. 3. W dawnej polszczyźnie czasownik nazywano słowem, a rzeczownik - imieniem. W jakich określeniach widać te dawniej używane wyrazy?
Najlepsze rozwiązania zadań majowych, Krystyny Lisiowskiej i Doroty Mularczyk, oceniliśmy na 2,5 pkt. Po 2 pkt otrzymali Tomasz Skalski i Wojciech Tomiczek.
Czołówkę rankingu stanowią teraz:
- z 19,5 pkt (na 24 możliwe) - Krystyna Lisiowska, redaktor z Warszawy
- z 19 pkt - Tomasz Skalski z III LO we Wrocławiu,
- z 17,5 pkt - Dorota Mularczyk z III LO w Kaliszu,
- z 15,5 pkt - Wojciech Tomiczek z Lipowej,
- z 13,5 pkt - Daria Bumażnik z Gimnazjum nr 1 w Jeleniej Górze.
Gratulujemy!
Zad. 1. Do tematów rzeczowników (aηqa - morze, keη∂ - niedźwiedź, kujη∂ - szklanka, rara - dom) dołączane są cząstki -γiη∂-, -lq∂-, -ten∂-, oznaczające kolejno "przestrzeń poniżej", "przestrzeń powyżej", "przestrzeń obok", oraz końcówki -n, -k, -kin, -η, oznaczające kolejno formę mianownika, "w", "z" i "do". Mamy więc: piwnica = raraγiη∂n, w domu = rarak, szklanka = kujη∂n, z dachu = raralq∂kin, do niedźwiedzia = keη∂ten∂η.
Zad. 2. Niejednoznaczne mogą być zdania, w których dopełnienie jest rzeczownikiem rodzaju męskiego nieżywotnego, nijakiego lub niemęskoosobowego, np. "Motocykl wyprzedził samochód.", "Dziecko zobaczyło prosię.", "Te panie spotkały tamte dziewczyny.". Znaczenie ich jest jednak zwykle jasne z kontekstu lub znaczenia wyrazów ("Piorun ściąga piorunochron."), a w razie potencjalnej niejednoznaczności konstrukcji takich raczej się unika.
Zad. 3. Przysłówek, przyimek, zaimek, przedimek, poimek, orzeczenie imienne, a także rzeczownik odsłowny (odczasownikowy - typu "robienie", "działanie", "mycie") oraz imiesłów (imiesłowy pochodzą od czasowników, ale te, które się odmieniają, czyli imiesłowy przymiotnikowe, podlegają deklinacji (odmianie przez przypadki - jak rzeczowniki), a ich znaczenie jest często także mniej lub bardziej rzeczownikowe ("podejrzany", "palący", ...)).
