Zad. 1. Oto podane w zapisie używanym w starożytnej Grecji pewne kwoty:
Jakimi zasadami rządzi się ten zapis?
Zad. 2. Oto kilka starogreckich rzeczowników w formie mianownika i dopełniacza: katelips - katelifos, aiks - aigos, pitys - pityos, pais - paidos, aithiops - aithiopos, korys - korythos. (Dwuznakiem "th" oddaje się głoskę taką jak w angielskim "mathematics"). Jak ustalić, jak wygląda mianownik słów, których formy dopełniacza to: ornithos, arabos, onychos, probletos?
Zad. 3. W dzisiejszej polszczyźnie obok form "tchu" ("tchnienie"), "obfity", "lekki" istnieją formy "dech" ("oddech", "przydech", "wydech"), "opływać" i "lżejszy", zatem polska ortografia nie zawsze konsekwentnie traktuje wyrazy pokrewne: "tchu", jako dopełniacz od "dech", powinno się przecież pisać przez "d", "obfity" - "opłwity" (bo pochodzi od "opływania w coś"), a "lekki" - "legki", bo taka wymowa kiedyś obowiązywała (stąd w stopniu wyższym "ż" - pochodzące z regularnej w polszczyźnie wymiany głoski g, jak np. w słowach pochodnych od "noga"). Podaj kilka innych analogicznych niekonsekwencji ortograficznych.
Szczególnie zad. 3 przysporzyło naszym Ligowiczom sporo kłopotów i przyznaliśmy za nie bardzo mało punktów, ponieważ nadsyłane odpowiedzi nie dotyczyły zjawiska opisanego w treści - zastosowania pisowni fonetycznej lub prawie fonetycznej (czyli oddającej wymowę), mimo że tak samo czytałoby się w dzisiejszej poszczyźnie zapisy uwzględniające pokrewieństwo i pochodzenie słowa. Niektórzy uczestnicy Ligi błędnie opisywali również zasady z zad. 2.
W efekcie nikt nie zdobył w tym miesiącu maksymalnej liczby punktów, a po 2 pkt przyznaliśmy Darii Bumażnik, Krystynie Lisiowskiej i Tomaszowi Skalskiemu.
W tegorocznej Lidze Lingwistycznej wzięły udział 24 osoby. Najlepsze wyniki uzyskali (w nawiasie podajemy liczby punktów na 27 możliwych):
I m. - Krystyna Lisiowska, redaktor z Warszawy (21,5 pkt),
II m. - Tomasz Skalski, uczeń III LO we Wrocławiu (21 pkt),
III m. - Dorota Mularczyk, uczennica III LO w Kaliszu (18,5 pkt),
IV m. - Wojciech Tomiczek z Lipowej (17 pkt),
V m. - Daria Bumażnik, uczennica Gimnazjum nr 1 w Jeleniej Górze (15,5 pkt).
Serdecznie gratulujemy!
Zad. 1. Kolejno wypisuje się setki (przynajmniej do czterech), ew. pięćdziesiątkę (jeśli 50 mieści się w pozostałej setce), dziesiątki, ew. piątkę oraz jedności. Setki zapisywano literami H (od starogreckiego hekaton = "sto"), dziesiątki - Δ (od starogreckiego deka = "dziesięć"), piątki - Π (od pente = "pięć"), jedności - pionowymi kreskami, a oznaczenie pięćdziesiątki pochodziło ze zrośnięcia cyfry-litery Π ze zmniejszonym Δ. Jeśli chodziło o drachmy, do cyfr o najmniejszej wartości dopisywano jeszcze krótkie poziome kreski pośrodku z prawej, a w wypadku talentów - powyżej.
Zad. 2. Jak widać, formy dopełniacza kończą się na -os, a żeby utworzyć z nich formy mianownika, należy zastąpić ją przez -s, przy czym jeśli przed -os w dopełniaczu występowała spółgłoska, może ona zniknąć lub ulec zmianie. W mianowniku jest p, gdy w dopełniaczu mamy p lub f, czyli spółgłoski wargowe, k - gdy w dopełniaczu mamy g - tylnojęzykowe, podobnie jak k, natomiast spółgłoska z dopełniacza znika, jeśli było nią d lub th, czyli spółgłoski przedniojęzykowe. Ponieważ trójki (b, p, f), (g, k, ch) i (d, t, th) to spółgłoski kolejno wargowe, tylnojęzykowe i przedniojęzykowe, przy czym pierwsze dwie z każdej trójki to zwarto-wybuchowa dźwięczna i zwarto-wybuchowa bezdźwięczna, a trzecia jest szczelinowa bezdźwięczna, można przypuszczać, że na p jak f wymienia się również b, na k wymieniają się k i ch, a dopełniaczowe t i th w mianowniku znikają podobnie jak d.
Zad. 3. "Powinniśmy" pisać *deżdż (uzasadnione etymologicznie są formy "dżdżu", "dżdżysty", "dżdżownica", natomiast odmiana "deszczu", "deszczowi", ... jest wtórna - spowodowana ubezdźwięcznieniem końcowych spółgłosek słowa "deżdż" właśnie), *szdła, *szdło, *szdli, *szdły (jak "szedł"), *objad (od "objeść się"), *serdce (jak "serdeczny", "osierdzie", "rozsierdzić"), *cztwarty (od "cztery") i np. *krzeczny (od "k[u] rzeczy").
