Zad. 1. W sztuce średniowiecznej popularnym detalem architektonicznym był tympanon, czyli pole wypełnione płaskorzeźbą umieszczone w portalu nad wejściem do budynku. Najczęściej przedstawiał postacie świętych i sceny religijne, albo podobiznę fundatora obiektu i wtedy mówimy o tympanonie fundacyjnym. Na ziemiach polskich odnaleziono dotychczas tylko kilka średniowiecznych tympanonów fundacyjnych. Ile z nich znajduje się we Wrocławiu? Gdzie się znajdują?
Zad. 2. Najstarszy z tympanonów fundacyjnych na ziemiach polskich znaleziono w latach 60. XX wieku w pobliżu wrocławskiego Arsenału. Przedstawia on podobiznę słowiańskiego księcia, który żył w XII wieku i rezydował przez kilkanaście lat we Wrocławiu. Jak nazywał się ten książę? Fundacji jakiego obiektu dotyczy ten tympanon?
Zad. 3. Na odwrotnej stronie tympanonu z poprzedniego zadania widnieje nieco dziwny napis: "magazyn prowiantu królów pruskich". Jak to wytłumaczyć?
Gratulujemy autorom poprawnych odpowiedzi. Za zadania lutowe po 3 pkt. otrzymali: Daria Burmażnik - doktorantka z Wydziału Chemii UWr, Joanna Galik - XIV LO Wrocław, Krystyna Lisiowska - redaktor z Warszawy, Ignacy Włodarski - SP 36 Wrocław.
Zad. 1. W Polsce odnaleziono 5 średniowiecznych tympanonów fundacyjnych z czego 3 znajdują się we Wrocławiu (pozostałe 2 w Strzelnie - kościół św. Trójcy i rotunda św. Prokopa). Tympanony wrocławskie znajdują się obecnie w:
1) sali romańskiej Muzeum Architektury (tympanon Jaksy),
2) południowej nawie kościoła NMP na Piasku (tympanon Marii Włostowicowej),
3) kolegiacie św. Krzyża na Ostrowie Tumskim (tympanon Tronu Łaski).
Zad. 2. Pierwsze pytanie ma dwie możliwe odpowiedzi. W tympanonie przedstawiono bowiem obok Chrystusa Tronującego :
- po prawej stronie - księcia Bolesława Kędzierzawego (z synem Leszkiem) - syna Bolesława Krzywoustego i w latach 1146-1163 księcia wrocławskiego,
- po lewej stronie - Jaksę z Kopanicy (z żoną Agatą, córką Piotra Włosta) - słowiańskiego księcia Hawelan (w kronice wielkopolskiej nazwanego księciem serbskim).
Tympanon pierwotnie był umieszczony w portalu kościoła św. Michała (jednej z trzech świątyń opactwa ufundowanego przez Piotra Włosta na Ołbinie).
Zad. 3. Odpowiadają za to dwie rozbiórki i recykling materiałów budowlanych. W XVI wieku w efekcie rozbiórki opactwa na Ołbinie tympanon Jaksy wmurowano w fasadę szpitala Wszystkich Świętych, a w XVIII wieku szpital ten rozebrano i tympanon umieszczono – tyłem na przód – nad wejściem do magazynów przy Arsenale. Napis na odwrotnej stronie tympanonu umieszczono zgodnie z przeznaczeniem tego miejsca i jego jurysdykcją.
