Część dopłat (subwencji) z budżetu państwa jest przeznaczona na finansowanie zadań oświatowych realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego (w skrócie JST), czyli gminy, powiaty i samorządy województw. Subwencja oświatowa nie może być przeznaczana na finansowanie dowozu dzieci do szkół ani na finansowanie przedszkoli.
W dużym uproszczeniu można przyjąć, że minister oświaty planuje w ustawie budżetowej na każdy rok pewną kwotę pieniędzy na finansowanie oświaty, a następnie dzieli tę kwotę przez
liczbę uczniów w Polsce, uzyskując wartość subwencji oświatowej na jednego ucznia. Wówczas wystarczy pomnożyć tę kwotę przez liczbę uczniów w danej gminie (lub innej JST), aby otrzymać wysokość rocznej subwencji oświatowa dla danej gminy. W 2015 roku całkowita subwencja oświatowa zapisana w budżecie wynosi 40 215 444 128 zł, a subwencja oświatowa na jednego ucznia 5 258,68 zł.
Przykład 1. Oblicz wysokość subwencji oświatowej jaką otrzyma w 2015 roku gmina, w której uczy się 356 uczniów.
Rozwiązanie. Subwencja oświatowa dla tej gminy w 2015 roku to 356 · 5258,68 = 1 872 090,08 zł.
Subwencja oświatowa zazwyczaj nie wystarcza JST na pokrycie wszystkich wydatków oświatowych, jednak taka jest idea finansowania oświaty, że część kosztów ponosi lokalny samorząd (lub inny organ prowadzący szkołę, np. dla szkół prywatnych jest to właściciel lub jakieś stowarzyszenie) i musi je pokryć z innych dochodów niż subwencja oświatowa. Gminy dofinansowują oświatę z otrzymywanych od mieszkańców podatków, a właściciele szkół prywatnych z opłacanego przez rodziców czesnego.
[koniec wykładu dla SP]
W rzeczywistości sposób obliczania subwencji oświatowej jest bardziej skomplikowany. Kwotę zapisaną w budżecie dzieli się przez przeliczeniową liczbę uczniów w Polsce (oznaczmy ją Up), która nie jest równa faktycznej liczbie uczniów. Na przeliczeniową liczbę uczniów w danej JST składają się: statystyczna liczba uczniów (ozn. Ur), za którą dla naszych celów możemy przyjąć w uproszczeniu faktyczną liczbę uczniów, uzupełniająca liczba uczniów (ozn. Uu) oraz przeliczeniowa liczba uczniów korzystających z zadań pozaszkolnych (ozn. Uz), za którą dla naszych celów będziemy przyjmować 0. Stąd Up = Ur+Uu, gdzie Uu = P1·N1 + P2·N2 +...+ P33·N33, gdzie liczby P1 do P33 oznaczają wagi, a N1 do N33 oznaczają przypisane tym wagom liczebności uczniów. Dla uproszczenia będziemy rozpatrywali tylko pierwsze trzy wagi. Wynoszą one P1=0,4 dla uczniów szkół podstawowych zlokalizowanych na terenach wiejskich lub w miastach do 5000 mieszkańców, P2=0,27 dla uczniów gimnazjów zlokalizowanych na terenach wiejskich lub w miastach do 5000 mieszkańców, P3=0,18 dla uczniów szkół podstawowych, których liczba uczniów nie przekracza 70. Takie wartości wag mają na celu zwiększenie kwoty subwencji dla małych szkół oraz szkół z terenów wiejskich.
Przykład 2. Oblicz przeliczeniową liczbę uczniów w szkole podstawowej zlokalizowanej na wsi ze 110 uczniami.
Rozwiązanie. Mamy Up = Ur+Uu = 110+0,4·110+0,27·0+0,18·0 = 154. Mimo że w szkole uczy się tylko 110 uczniów, to przeliczeniowa liczba uczniów wynosi 154.
Tak uzyskaną przeliczeniową liczbę uczniów mnoży się przez wskaźnik korygujący D = 0,25+0,75·W, gdzie W jest płacowym wskaźnikiem struktury zatrudnienia nauczycieli z uwzględnieniem zwiększonych wydatków z tytułu zatrudnienia nauczycieli na terenach wiejskich i miastach do 5000 mieszkańców.
[tex]W=\frac{P_sW_s+P_kW_k+P_mW_m+P_dW_d}{P_sW_{sk}+P_kW_{kk}+P_mW_{mk}+P_dW_{dk}}\left(1+0,12\frac{L_w}{L}\right)[/tex],
gdzie Ps, Pk, Pm i Pd oznaczają średnie wynagrodzenia nauczycieli ze stopniem awansu zawodowego odpowiednio: stażysty, nauczyciela kontraktowego, nauczyciela mianowanego i nauczyciela dyplomowanego. Średnie wynagrodzenia w 2015 roku dla tych grup wynoszą odpowiednio 2717,59 zł, 3016,52 zł, 3913,33 zł i 5000,37 zł. Ws, Wk, Wm i Wd, oznaczają udział liczby nauczycieli na odpowiednim stopniu awansu zawodowego w ogólnej liczbie nauczycieli w danej JST. Wsk, Wkk, Wmk i Wdk, oznaczają udział liczby nauczycieli na odpowiednim stopniu awansu zawodowego w ogólnej liczbie nauczycieli w Polsce. Na potrzeby zadań przyjmiemy dla nich odpowiednio wartości 0,03, 0,16, 0,27 i 0,54. Lw oznacza liczbę uczniów na terenach wiejskich lub miastach do 5000 mieszkańców w danej JST, a L oznacza łączną liczbę uczniów w danej JST. Powyższy wzór ten można uprościć do postaci:
[tex]W=\frac{2717,59W_s+3016,52W_k+3913,33W_m+5000,37W_d}{4320,9698}\left(1+0,12\frac{L_w}{L}\right)[/tex].
Wysokość subwencji oświatowej dla konkretnej JST wylicza się, mnożąc kwotę subwencji na jednego ucznia podaną przez Ministerstwo Edukacji Narodowej przez przeliczeniową liczbę uczniów danej JST Up i przez wskaźnik korygujący D.
Zadanie 1. Do pewnej wiejskiej szkoły podstawowej uczęszcza w tym roku 112 uczniów. Roczny koszt utrzymania tej szkoły to 836 240,00 zł. O ile musiałaby wzrosnąć subwencja oświatowa na jednego ucznia, aby koszty utrzymania szkoły zostały w całości pokryte subwencją oświatową?
Zadanie 2. W pewnej gminie wiejskiej znajdują się dwie szkoły podstawowe z 82 i 145 uczniami. W tym roku koszty utrzymania tych szkół to odpowiednio 575 355,00 zł i 869 498,00 zł, a koszty administracyjne w obu tych szkołach to 1/5 tych kwot. Wójt gminy planuje zlikwidować mniejszą szkołę, a dzieci przenieść do większej szkoły. Operacja ta spowoduje zmniejszenie kosztów administracyjnych o 1/3, i zwiększenie o 89 500,00 zł wydatków na dowożenie dzieci do szkoły. Czy likwidacja mniejszej szkoły jest korzystna dla budżetu tej gminy?
Zadanie 3. O ile wzrosłaby w tym roku subwencja oświatowa na jednego ucznia, gdyby minister oświaty dołożył dodatkowe 2 mld zł do kwoty subwencji oświatowej?
Zadanie 1. Ile wynosi przeliczeniowa liczba uczniów w gminie wiejskiej, która posiada jedną szkołę podstawową z 256 uczniami i jedno gimnazjum z 121 uczniami? Uwzględnij w uzupełniającej liczbie uczniów tylko wagi P1, P2 i P3.
Zadanie 2. Oblicz płacowy wskaźnik struktury zatrudnienia nauczycieli dla gminy z zadania 1 wiedząc, że w gminie tej pracuje 4 nauczycieli stażystów i 32 nauczycieli dyplomowanych.
Zadanie 3. Oblicz kwotę subwencji oświatowej w 2015 roku dla gminy z zadania 1 i 2.
Zadanie 1. Ile wynosi przeliczeniowa liczba uczniów w gminie wiejskiej, która posiada trzy szkoły podstawowe, a w nich odpowiednio 65, 170 i 201 uczniów oraz jedno gimnazjum z 211 uczniami? Uwzględnij w uzupełniającej liczbie uczniów tylko wagi P1, P2 i P3.
Zadanie 2. Oblicz płacowy wskaźnik struktury zatrudnienia nauczycieli dla gminy z zadania 1, wiedząc, że w gminie tej pracuje 12 nauczycieli stażystów, 8 nauczycieli kontraktowych, 11 nauczycieli mianowanych i 35 nauczycieli dyplomowanych.
Zadanie 3. Oblicz kwotę subwencji oświatowej w 2015 roku dla gminy z zadania 1.
W tym miesiącu punkty zdobyli:
- 3 pkt. - Antoni Buraczewski SP 107 Wrocław, Alicja Koźlik SP 44 Wrocław, Jakub Ptak SP 64 Wrocław, Bartosz Szczerba SP 35 Szczecin, Weronika Szemplińska SP Drohiczyn, Wojciech Szwarczyński SP Kowalowa, Kacper Woszczek SP Mieroszów i Roman Zaborowski SP 2 Syców;
- 2 pkt. - Oliwia Makuch SP 1 Szprotawa.
Po trzech miesiącach Ligi z Matematyki Finansowej z wynikiem 9 pkt. (na 9 możliwych) prowadzą: Antoni Buraczewski i Jakub Ptak. Na drugim miejscu z wynikiem 8 pkt. są: Alicja Koźlik, Wojciech Szwarczyński i Roman Zaborowski. Na trzecim miejscu z wynikiem 6 pkt są: Bartosz Szczerba i Weronika Szemplińska. Gratulujemy!
W tym miesiącu punkty zdobyli:
- 3 pkt. - Joanna Lisiowska KZE Warszawa i Karol Szempliński G Salomon Drohiczyn.
Po trzech miesiącach Ligi z Matematyki Finansowej z wynikiem 7,5 pkt. (na 9 możliwych) prowadzi Joanna Lisiowska. Na drugim miejscu z wynikiem 3 pkt. jest Karol Szempliński. Na trzecim miejscu z wynikiem 1 pkt. jest Jakub Czerniak. Gratulujemy!
W tym miesiącu punkty zdobyli:
- 3 pkt. - Daria Bumażnik II LO Jelenia Góra, Mieszko Gałat I LO Bydgoszcz, Tomasz Stempniak I LO Ostrów Wielkopolski i Wojciech Wiśniewski I LO Giżycko;
- 2,5 pkt. - Adam Pięta LO Żary;
- 2 pkt. - Patrycja Łukasik II LO Wałbrzych i Natalia Mleczak XIV LO Wrocław;
- 1 pkt. - Michał Kępiński LO Żary, Aleksandra Kochman XIV LO Wrocław, Tomasz Kuśmierczyk VI LO Wrocław, Julia Markowska XIV LO Wrocław i Samanta Walczak II LO Wieluń;
- 0,5 pkt. - Marta Warsewicz XIV LO Wrocław.
Po trzech miesiącach Ligi z Matematyki Finansowej z wynikiem 8 pkt. (na 9 możliwych) prowadzi Tomasz Stempniak. Na drugim miejscu z wynikiem 7,5 pkt. jest Wojciech Wiśniewski. Na trzecim miejscu z wynikiem 7 pkt jest Daria Bumażnik. Gratulujemy!
Zad. 1. Koszty utrzymania w tej szkole w przeliczeniu na jednego ucznia wynoszą 836240/112 ≈ 7466,43 zł. Subwencja oświatowa powinna wzrosnąć o 7466,43–5258,68 = 2207,75 zł
Zad. 2. Koszty administracyjne to (575355+869498)/5 = 288970,60 zł. W wyniku likwidacji szkoły zmniejszą się one o 1/3, czyli o 96323,53 zł, a jest to kwota o 6823,53 zł większa od kosztów dowożenia dzieci, więc o taką właśnie kwotę zmniejszą się wydatki budżetowe gminy, zatem jest to operacja korzystna z punktu widzenia budżetu gminy.
Zad. 3. Subwencja oświatowa w przeliczeniu na jednego ucznia wzrosłaby o
5258,68 · 2000000000/40215444128 ≈ 261,53 zł.
Zad. 1. Przeliczeniowa liczba uczniów w tej gminie wynosi Up = Ur + Uu = 256+121+0,4·256+0,27·121 = 512,07.
Zad. 2. Płacowy wskaźnik struktury zatrudnienia nauczycieli dla tej gminy wynosi
W = (2717,59·4/36 + 5000,37·32/36)/4320,9698 · (1+0,12·377/377) ≈ 1,23035692.
Zad. 3. Kwota subwencji oświatowej dla tej gminy wynosi
5258,68 · 512,07 · (0,25+0,75·1,23035692) ≈ 3 158 043,22 zł.
Zad. 1. Przeliczeniowa liczba uczniów w tej gminie wynosi Up = Ur+Uu =
647 + 0,4·436 + 0,27·211 + 0,18·65 = 890,07.
Zad. 2. Płacowy wskaźnik struktury zatrudnienia nauczycieli dla tej gminy wynosi W = (2717,59·12/66 + 3016,52·8/66 + 3913,33·11/66 + 5000,37·35/66)/4320,9698 · (1+0,12·647/647) ≈ 1,07923008.
Zad. 3. Kwota subwencji oświatowej dla tej gminy wynosi
5258,68 · 890,07 · (0,25 + 0,75 · 1,07923008) ≈ 4 958 726,14 zł.
