Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
Komitet Główny OWE
ul. Nowy Świat 49, 00–042 Warszawa
tel. 22 551 54 18,
fax: 22 551 54 44
e-mail: owe@pte.pl
Komitet Okręgowy OWE
ul. Łaciarska 28, 50–146 Wrocław
tel./fax: 71 343 63 18
e-mail: wroclaw.owe@pte.pl
zgłoszenia: do 7 września 2019
zawody I stopnia: 6 listopad 2019
zawody II stopnia: 9 styczeń 2020
zawody III stopnia - 4 - 5 kwiecień 2020
ogłoszenie listy laureatów: 5 kwiecień 2020
Olimpiada organizowana jest przez Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, przy współudziale Ministerstwa Edukacji Narodowej, począwszy od roku szkolnego 1987/1988 i jest skierowana do uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Jej głównym celem jest edukacja ekonomiczna młodzieży, pogłębianie wiedzy o współczesnej gospodarce oraz wspieranie rozwoju uczniów szczególnie uzdolnionych. Przyjęta formuła zawodów ma na celu zarówno sprawdzenie zdobytej wiedzy ekonomicznej oraz sprzyjanie rozwojowi samodzielnego myślenia. Zakres tematyczny zadań jest zgodny z podstawą programową nauczania przedsiębiorczości w szkołach ponadgimnazjalnych.
Każda edycja olimpiady ma swoje hasło przewodnie, np. Ryzyko w działalności gospodarczej, Kapitał ludzki i innowacyjność w gospodarce polskiej, Gospodarstwo domowe – wymiar społeczno-ekonomiczny, Środowisko naturalne w procesie gospodarowania, Człowiek w świecie pieniądza, Nierównowagi w gospodarce. Olimpiada składa się z trzech etapów. W każdym uczestnicy mierzą się z pytaniami o charakterze ogólnym związanymi z hasłem przewodnim, z zadaniem otwartym oraz z testem z dziedziny nauk ekonomicznych. Do finału przechodzi 100 najlepszych zawodników. W finale po części pisemnej zawodnicy są kwalifikowani do części ustnej, w której odpowiadają przed trzyosobowym jury na pytanie teoretyczno-praktyczne oraz prezentują temat, wybrany przez jury z pięciu tematów podanych uczestnikom przed rozpoczęciem zawodów. Tytuł laureata otrzymuje 30 zawodników.
Zestawy pytań z poprzednich edycji oraz wykaz literatury i źródeł wiedzy pomocnych podczas przygotowania się do olimpiady można znaleźć na stronie OWE. Laureaci są przyjmowani na kilkadziesiąt wyższych uczelni z pominięciem postępowania rekrutacyjnego. Ponadto otrzymują nagrody pieniężne, stypendia naukowe, nagrody rzeczowe, wyjazdy zagraniczne, staże i praktyki. Mecenasami i partnerami olimpiady są m.in. Ministerstwo Gospodarki, Centrum Badań i Edukacji Statystycznej GUS oraz Komisja Nadzoru Finansowego.
W roku szkolnym 2013/2014 hasło przewodnie Olimpiady brzmi „Strefa euro – szansa czy zagrożenie?”. Honorowy patronat nad XXVII Olimpiadą objął prezes Narodowego Banku Polskiego prof. dr hab. Marek Belka.
Olimpiada odbywa się od roku 1987. W dotychczasowych edycjach wzięło udział ponad 300 tys. uczniów. Laureaci i finaliści zasilają szeregi kadr menedżerów, nauczycieli akademickich i fachowców w różnych dziedzinach praktyki gospodarczej.
Wrocławscy laureaci OWE:
- XVI edycja (2002/2003) - Marek GOŁĘBIOWSKI, XII LO,
- XXIV edycja (2010/2011) - Arkadiusz BEBEL, XIV LO
- Uczestnicy zgłaszają się za pośrednictwem szkół przez zarejestrowanie się na stronie organizatora.
- W olimpiadzie mogą uczestniczyć uczniowie szkół ponadgimnazjalnych kończących się egzaminem maturalnym, a także – za zgodą Komitetu Okręgowego – uczniowie szkół podstawowych, gimnazjów i zasadniczych szkół zawodowych realizujący indywidualny program lub tok nauki.
- Tematyka olimpiady obejmuje nauki ekonomiczne w następujących dyscyplinach: ekonomia, finanse, nauka o zarządzaniu.
- Zawody jej są trzystopniowe: zawody I stopnia odbywają się w szkołach, zawody II stopnia odbywają się w okręgach, a zawody III stopnia odbywają się wybranym miejscu w Polsce w skali ogólnokrajowej.
- Zawody I i II stopnia mają formę pisemną, a zawody III stopnia – w pisemną i ustną. Mają one charakter indywidualny i obejmują zagadnienia wskazane programem olimpiady.
- Czas trwania części pisemnej wszystkich stopni zawodów wynosi po 120 minut.
- Uczestnicy zawodów I i II stopnia odpowiadają na jedno spośród dwóch pytań o charakterze ogólnym (przekrojowym), nawiązujących do hasła przewodniego danej edycji olimpiady. Rozwiązują także zadanie z podstaw ekonomii (etap szkolny), analizy finansowej (etap okręgowy) i test złożony z 30 pytań jednokrotnego wyboru.
Wyniki uczestników zawodów I i II stopnia udostępniane są na stronie internetowej organizatora. - Zawody II stopnia odbywają się w miejscu ustalonym przez komitet okręgowy, a uczestnikom zwracane są koszty podróży i – w miarę możliwości – zapewniane jest wyżywienie.
- Zawody III składają się z części pisemnej obejmującej pytanie o charakterze ogólnym, nawiązujące do myśli przewodniej danej edycji olimpiady, zadanie analityczne sprawdzające umiejętność interpretacji zjawisk i tendencji obserwowanych w gospodarce oraz 30 pytań testowych wielokrotnego wyboru.
Uczestnicy zakwalifikowani do części ustnej odpowiadają przed trzyosobowym jury na jedno dwuczłonowe pytanie teoretyczno-praktyczne oraz prezentują jeden temat, wybrany przez jury z pięciu tematów podanych uczestnikom zawodów centralnych przed ich rozpoczęciem. - 30 najlepszych zawodników finału otrzymuje tytuł laureata, a wszyscy uczestnicy tytuł finalisty.
- Laureaci olimpiady są przyjmowani na kierunki ekonomiczne wyższych uczelni w kraju z pominięciem postępowania rekrutacyjnego.
- Zawodnikom przystępującym do finału zapewniane jest zakwaterowanie, wyżywienie i zwrot kosztów podróży.
ZAWODY I STOPNIA
Pytania testowe
1. Co nie jest uznawane w ekonomii za czynnik wytwórczy?
a. cegły do budowy muszli koncertowej
b. fortepian w filharmonii
c. praca muzyka orkiestry dętej
d. obligacje komunalne
2. Przesunięcie krzywej podaży ziemniaków na rynku krajowym w lewo może nastąpić pod wpływem:
a. wzrostu eksportu ziemniaków
b. spadku dochodów realnych konsumentów
c. kampanii społecznej informującej o tym, że jedzenie ziemniaków wiąże się z otyłością
d. spadku ceny mięsa
3. Jeśli przedsiębiorstwo działające na niedoskonale konkurencyjnym rynku podniesie cenę swojego produktu, to:
a. utarg całkowity na pewno spadnie
b. utarg całkowity może wzrosnąć
c. przedsiębiorstwo straci klientów i zacznie na pewno przynosić straty
d. utarg krańcowy może się zmniejszyć
Pytanie opisowe o charakterze ogólnym
Wybierz i omów jeden z podanych niżej tematów:
1. Wyjaśnij przyczyny nierównowagi budżetu państwa i konsekwencje związane z narastaniem deficytu budżetowego.
2. Przedstaw, jaki wpływ na sytuację ekonomiczną gospodarstw domowych ma nierównowaga na rynku pracy.
Zadanie z podstaw ekonomii
W pewnej gospodarce zamkniętej produkt potencjalny wynosi 1500, konsumpcja autonomiczna 200, wydatki inwestycyjne 200, a wydatki rządowe 120. Krańcowa skłonność do konsumpcji wynosi 0,6. Dla uproszczenia przyjmijmy, że nie występują podatki. Odpowiedz na poniższe pytania i wykonaj polecenia. Odpowiedzi krótko uzasadnij.
1. Oblicz poziom produkcji w stanie równowagi.
2. Wyznacz wielkość luki PKB.
3.Czy luka ma charakter inflacyjny, czy deflacyjny?
4. Jakie działania powinien podjąć rząd, aby zlikwidować lukę PKB?
5. Rozważmy wprowadzenie podatku o stawce wynoszącej 20%. Oblicz lukę PKB przy tych założeniach.
ZAWODY II STOPNIA
Pytania testowe
1. Pełne zatrudnienie oznacza, że:
a. stopa bezrobocia rejestrowanego wynosi 0%
b. każda osoba zgłaszająca gotowość do pracy otrzymuje ją
c. w gospodarce nie występuje bezrobocie koniunkturalne
d. naturalna stopa bezrobocia wynosi 0%
2. Operacje otwartego rynku to:
a. udzielanie przez banki komercyjne wysokokwotowych kredytów, których oprocentowanie jest powiązane ze stopą WIBOR
b.udzielanie bankom komercyjnym kredytów przez bank centralny w ramach udostępnionych przez niego linii kredytowych
c. interwencje banku centralnego na rynku walutowym
d. zakup lub sprzedaż skarbowych papierów wartościowych przez bank centralny
3. Ilościowa teoria pieniądza zakłada:
a. wysoką zmienność szybkości obiegu pieniądza
b. stałą szybkość obiegu pieniądza i stały poziom cen
c. stałą szybkość obiegu pieniądza i stałe nominalne PKB
d. stabilność szybkości obiegu pieniądza i realnego PKB
Pytanie opisowe o charakterze ogólnym
Przedstaw rolę banku centralnego w stabilizowaniu sytuacji gospodarczej w czasie kryzysu.
Zadanie z analizy finansowej
Przedsiębiorstwo budowlane „Cegiełka” otrzymało zlecenie budowy centrum handlowego. Wartość kontraktu wynosi 2 mln zł. Koszty budowy oszacowano na 1,6 mln zł. Zarząd rozważa dwa warianty finansowania: a)100% kapitału własnego,b) 50% kapitału własnego i 50% kapitału obcego. W tym wariancie pozostałe 50% kapitału własnego pozwoli zrealizować dodatkowy projekt o przewidywanej rentowności sprzedaży brutto 20%.
Dla uproszczenia przyjmijmy, że CIT wynosi 20%, a VAT nie występuje. Łączny koszt kapitału obcego stanowi 10% pożyczonej sumy.
Wykonaj poniższe polecenia, a odpowiedzi krótko uzasadnij.
1. Oblicz wynik finansowy netto dla obu wariantów.
2. Oblicz efektywny (rzeczywisty) koszt kredytu.
3. Oblicz efekt tarczy podatkowej i wyjaśnij zasadę jej działania.
4. Opierając się na wielkości zysku oraz rentowności przedsięwzięcia, wskaż, który wariant finansowania należy zarekomendować zarządowi przedsiębiorstwa.
ZAWODY III STOPNIA
Pytania testowe
1. Przykładem dyskrecjonalnej polityki ekonomicznej jest:
a. zwiększenie wpływów budżetowych z podatku dochodowego w związku z szybkim wzrostem płac nominalnych w sytuacji progresywnego systemu podatkowego
b. wypłata zasiłków dla bezrobotnych
c. podwyżka akcyzy na benzynę i olej napędowy
d. podniesienie stopy rezerw obowiązkowych
2. Wśród przyczyn bezrobocia strukturalnego można wymienić:
a. niewydolne pośrednictwo pracy
b. błędną politykę fiskalną
c. dynamiczny rozwój nowoczesnych dziedzin przemysłu
d. wprowadzenie płacy minimalnej
3. Prawdą jest, że:
a. występowanie ujemnej różnicy pomiędzy krajową a światową stopą procentową sprzyja odpływowi kapitału z kraju
b. występowanie ujemnej różnicy pomiędzy krajową a światową stopą procentową sprzyja napływowi kapitału do kraju
c.występowanie dodatniej różnicy pomiędzy krajową a światową stopą procentową sprzyja odpływowi kapitału z kraju
d.występowanie dodatniej różnicy pomiędzy krajową a światową stopą procentową sprzyja napływowi kapitału do kraju
Pytanie opisowe o charakterze ogólnym
Przedstaw istotę sieci bezpieczeństwa finansowego w Polsce oraz wyjaśnij jej rolę w przeciwdziałaniu nierównowagom w gospodarce.
Zadanie analityczne
Przedsiębiorstwo A zajmuje pozycję monopolistyczną na dwóch rynkach: amerykańskim i angielskim. Popyt na produkt tego przedsiębiorstwa w Stanach Zjednoczonych wyraża równanie QUS = 100 000 – 5 000 PUS, gdzie PUS jest ceną w dolarach amerykańskich. Popyt w Wielkiej Brytanii opisany jest równaniem QGB = 15 500 – 500 PGB, gdzie PGB jest ceną na rynku angielskim, ustaloną również w dolarach amerykańskich. Funkcję kosztu całkowitego dla tego przedsiębiorcy przedstawia wzór: TC = 50 000 + 2Q, gdzie Q oznacza łączną produkcję trafiającą na rynek amerykański i brytyjski. Zakładając, że przedsiębiorstwo A mogłoby wyznaczyć różne ceny w obu krajach i chciałoby maksymalizować swój zysk, dokonaj stosownych obliczeń i odpowiedz na poniższe pytania.
1. Jakie ceny sprzedaży powinno zaproponować na tych rynkach?
2. Ile swoich produktów sprzeda na każdym z nich?
3. Ile wyniesie jego zysk całkowity.
Gdyby urzędom antymonopolowym udało się zmusić przedsiębiorstwo A do wyznaczenia tej samej ceny w obu krajach, to
4. Jaką cenę sprzedaży powinno zaproponować przedsiębiorstwo A?
5. Ile swoich produktów przedsiębiorstwo A sprzeda na każdym z rynków?
6. Ile wyniesie jego zysk?
Przedsiębiorstwo B – potężny brytyjski producent dóbr pokrewnych do produktów przedsiębiorstwa A - ogłosiło w swojej nowej strategii zainteresowanie wejściem na brytyjski rynek opanowany przez przedsiębiorstwo A i zapowiedziało wierne naśladowanie dotychczasowego monopolisty w jego uchach cenowych. Odpowiedź przedsiębiorstwa A na tę zapowiedź była natychmiastowa. Wysłało ono mianowicie czytelny sygnał, że jest gotowe obniżyć cenę produktu na rynku brytyjskim do 5 dolarów, jeśli tylko konkurent pojawi się w jego gałęzi (zakładamy przy tym, że przedsiębiorstwo A może stosować różne ceny na rynku amerykańskim i brytyjskim). Taka cena skutecznie zapobiegłaby pojawieniu się nowego gracza na rynku (gdyż jego strata wynosiłaby 150 tys. dolarów), ale pierwszy ruch należy właśnie do przedsiębiorstwa B, dla którego minimalny akceptowalny poziom ceny rynkowej warunkujący rentowność przedsięwzięcia to 7,5 dolara.
7. Czy przedsiębiorstwo B powinno w takiej sytuacji poważnie potraktować groźbę monopolisty, jeśli można szacować, że popyt na produkty przedsiębiorstwa A w sytuacji zaistnienia duopolu będzie wyrażał się równaniem: QA=15 500 – 1 000 PA + 100 PB? Uzasadnij odpowiedź.
