Quiz zaduszkowy

Data ostatniej modyfikacji:
2014-07-9
Autor: 
Małgorzata Mikołajczyk
pracownik IM UWr
Poziom edukacyjny: 
gimnazjum
szkoła średnia z maturą
szkoła profilowana zawodowa

Istnieje tradycja, że najważniejsze dokonania albo ulubione motywy lub motta słynnych postaci umieszcza się na ich nagrobkach, aby przypominały potomnym o ich zasługach. Odgadnij, na czyich nagrobkach umieszczono te rysunki i napisy. Sprawdź, kiedy żyli ci matematycy, czego dokonali i gdzie znajdują się ich groby lub gdzie się znajdowały (bo nie wszystkie zachowały się do czasów współczesnych).

Osobom, które pierwsze poprawnie odgadną nazwiska największej liczby matematyków oraz nazwy miast, gdzie zostali oni pochowani, wyślemy nagrody - niespodzianki.

 

 Ryc. 1  Ryc. 2
Pitagoras [-572, - 497], Metapont (ob. Włochy)
Udowodnił twierdzenie, zwane dziś jego imieniem.
Archimedes [-287, -212], Syrakuzy na Sycylii (ob. Włochy)
Odkrył, że stosunek objętości walca do wpisanej weń kuli wynosi 3:2. Cyceron, gdy przebywał jako kwestor na Sycylii, dzięki temu rysunkowi odnalazł mogiłę Archimedesa i nakazał ją odnowić.

Ryc. 3

Diofantos [214, 298], Aleksandria (obecnie Egipt)
Zmarł, mając 84 lata, co spełnia równanie x/6 + x/12 + x/7 + 5 + x/2 +4 = x.

Ryc. 4

Leonardo Fibonacci [1175, 1250], Piza (Włochy)
Opisał ciąg zwany dziś jego nazwiskiem, który występuje w różnych miejscach w przyrodzie.

Ryc. 5

Ludolf von Ceulen (czytaj: won kulen) [1540, 1610], Lejda (Holandia)
Holenderski matematyk, który obliczył pierwszych 35 cyfr rozwinięcia liczby pi, zwanej od jego imienia ludolfiną.

   
Ryc. 6 Ryc. 7
Simon Stevin [1548, 1620], Lejda (Holandia)
Flamandzki matematyk, który wprowadził ułamki dziesiętne i opracował teorię równi pochyłej.
René Descartes [1596, 1650], dawniej Sztokholm (Szwecja), obecnie Paryż (Francja)
Wprowadził do geometrii układ współrzędnych i metody analityczne. Zmarł w Sztokholmie. Po 11 latach jego szczątki przewieziono do Paryża.
   
Ryc. 8 Ryc. 9
Blaise Pascal [1623, 1662], Paryż (Francja)
Francuski fizyk i matematyk. Był wątłego zdrowia, przez większość życia chorował, a w wieku 23 lat dotknięty paraliżem stracił władzę w nogach. Żył w odosobnieniu, w sposób religijny i ascetyczny. Jego pogląd na życie był wynikiem powyższego rozumowania zwanego „zakładem Pascala”.
Adam Adamandy Kochański [1631, 1700], Teplice (Czechy)
Polski matematyk, nadworny bibliotekarz i zegarmistrz króla Jana III Sobieskiego. Rysunek przedstawia jego konstrukcję przybliżonego wyprostowania okręgu, czyli konstrukcji odcinka o długości równej obwodowi danego okręgu.

Ryc. 10

Izaak Newton [1642, 1727], katedra Westminster w Londynie (UK)
Odkrył wzór dwumianowy zwany dziś jego nazwiskiem i uogólnił go dla dowolnych wartości rzeczywistych liczby n.

   
 Ryc. 11 Ryc. 12
Jakub Bernoulli [1654, 1705], Bazylea (Szwajcaria)
Był zachwycony własnościami spirali logarytmicznej, nazwał ją cudowną spiralą (spira mirabilis). Ma ona własność samopodobieństwa - każdy jej fragment powiększony pokrywa się z pewnym innym jej fragmentem.
Józef Maria Hoene-Wroński [1776, 1853], Neuilly nad Sekwaną pod Paryżem (Francja)
Polski matematyk urodzony w Wolsztynie, autor prac z różnych działów matematyki napisanych jednak w sposób niezrozumiały, wykorzystujący tajemniczą notację. Z tego powodu nazywano go „sfinksem matematyki”. Za „najwyższe prawo” uważał on swoją metodę rozwijania funkcji w szeregi za pomocą specjalnych wyznaczników, które nazwano później wrońskianami.
   
Ryc. 13 Ryc. 14
Karol Fryderyk Gauss [1777, 1855], Getynga (Niemcy)
Jeden z największych matematyków wszech czasów. W wieku 17 lat udowodnił, że 17-kąt foremny jest konstruowalny cyrklem i linijką.
David Hilbert [1862, 1943], Getynga (Niemcy)
Wygłosił te słynne słowa w 1900 roku na Międzynarodowym Kongresie Matematyków w Paryżu, gdzie przedstawił 23 zagadnienia wyznaczające główne kierunki badań matematycznych w XX wieku.

Ryc. 15

Wacław Sierpiński [1882,1969], Warszawa (Polska)
Twórca polskiej i warszawskiej szkoły matematycznej. Od niego pochodzi dywan i trójkąt Sierpińskiego.

 

Ryc. 16

Hugo Steinhaus [1887, 1972], Wrocław (Polska)
Twórca lwowskiej i wrocławskiej szkoły matematycznej, pionier zastosowań matematyki.

Odpowiedź

1. Pitagoras z Samos
3. Diofantos
5. Archimedes
7. Kartezjusz
8. Blaise Pascal
11. Jakub Bernoulli
13. Carl Friedrich Gauss
14. David Hilbert
15. Wacław Sierpiński
16. Hugo Steinhaus
Tyle ;)

Prawie zaliczone

Powyższe odpowiedzi są poprawne, poza 5. Czekamy zatem na brakujące 2, 4, 5, 6, 9, 10 i 12. Dodatkowo fundujemy nagrodę, za podanie miejscowości, w których wymienieni matematycy zostali pochowani.

Uzupełnienie

2. Archimedes
5. Ludolph van Ceulen
6. Simon Stevin
9. Adam Kochański
10. Izaak Newton

Brawo

Pozostało do odgadnięcia 4 i 12. Czekamy też na podanie miejsc, gdzie znajdują się groby.

Groby

1. Pitagoras z Samos - Metaponta
8. Blaise Pascal - kościół St Étienne du Mont, Paryż
9. Adam Kochański - najprawdopodobniej Chomutow (Niemcy)
10. Izaak Newton - opactwo Westminster, Londyn
11. Jakub Bernoulli - Bazylea
13. Carl Friedrich Gauss - Getynga
14. David Hilbert - Getynga
15. Wacław Sierpiński - Powązki w Warszawie
16. Hugo Steinhaus - Cmentarz św. Rodziny, Wrocław

Jest 12

12. Józef Hoene-Wroński, grób w Neuilly-sur-Seine, Francja

Jeszcze coś mam :)

2. Archimedes - Sarakuzy
3. Diofantos - Aleksandria
5. Ludolph van Ceulen - Lejda
6. Simon Stevin - Lejda
7. Kartezjusz - Sztokholm

Miejsca pochówku

Kilka uwag do powyższych odpowiedzi:

  • Miasto greckie, gdzie pochowano Pitagorasa, to Metapontion lub Metapontum. Obecnie leży we Włoszech i nazywa się Metapont lub Metaponto (nie Metaponta).
  • Dawne greckie Syrakuzy też są obecnie we Włoszech (Sycylia), a grecka Aleksandria jest w Egipcie.
  • Kartezjusz zmarł w Sztokholmie i tam był pochowany przez 11 lat. Później jego prochy przeniesiono do Paryża i pochowano w kościele St. Germain des Prés.
  • Kochański został najprawdopodobniej pochowany w kościele pałacowym w czeskich Cieplicach (Teplice), gdzie przebywał na leczeniu i zmarł (obecnie jest to kościół prawosławny). Istnieje też wersja mówiąca, że miejscem jego pochówku był kościół jezuicki w pobliskim Chomontowie (Chomutov). Są to jednak nadal czechy, nie Niemcy.
  • Grób Stevina nie zachował się do dziś. Znajdował się prawdopodobnie w Lejdzie lub w Hadze. Inskrypcja nagrobna ilustrująca łańcuch kul w równwadze na dźwigni została odtworzona na pomniku matematyka znajdującym się w Brugii (obecnie Belgia), gdzie się urodził.
  • Hilbert pochowany jest na cmentarzu miejskim w Getyndze, a Gauss w obecnym parku miejskim, dawnym cmentarzu parafialnym.
  • Hoene-Wroński był Polakiem. Urodził się w Wolsztynie w Wielkopolsce. Ze względu na niezrozumiałą notację, jakiej używał w swoich pracach, nazwano go "sfinksem matematyki".
  • Do odgadnięcia pozostaje nr 4. A wydawał się jedną z łatwiejszych zagadek.

Rysunek 4

4. Leonardo z Pizy (zwany Fibonaccim) - Piza

Qiuz zakończony

Wszystkie zaduszkowe zagadki zostały rozwiązane. Paweł i Dawid otrzymują nagrody-niespodzianki (zostały wysłane pocztą).

Powrót na górę strony