I Know Maths

Gra oparta na mechanice popularnej gry towarzysko-wiedzowej I Know dostosowanej do użytku w klasie (grupa ok. 20-30 osób) i o tematyce związanej z matematyką, jej historią i ciekawostkami matematycznymi. Gra nie służy sprawdzaniu już posiadanej wiedzy, ale jej budowaniu i rozwijaniu matematycznych zainteresowań.

Zasady gry

• Startują drużyny od 2 do 5 osób. Maksymalna liczba drużyn to 6.
• Na tablicy rysujemy system rezerwacji pozycji oraz obstawiania odpowiedzi.
• Fazy rozgrywki są następujące: 1. zadanie pytania głównego, 2. obstawianie punktów w kolejności zmieniającej się rotacyjnie od 1 do 6, 3. obstawianie wyniku jednego z przeciwników w kolejności takiej, jak obstawione są odpowiedzi, 4. czytanie wskazówek i kolejne (głośne) odpowiedzi drużyn, 5. punktowanie odpowiedzi i trafności obstawienia.

Pytania

1. W którym wieku?

• 3 pkt. Powstał pierwszy bank publiczny? (Genua 1410)
• 2 pkt. Powstała „Ostatnia wieczerza”? (Leonardo da Vinci ~1495)
• 1 pkt. Dokonał się przewrót kopernikański? (1473 – wydanie O obrotach sfer niebieskich)
  Odp. XV

2. W którym wieku?

• 3 pkt. Po raz pierwszy opisano kompas magnetyczny i jego zastosowanie w kartografii? (1088, Chiny, matematyk Shen Kuo)
• 2 pkt. Powstał pierwszy europejski uniwersytet? (Bolonia 1088)
• 1 pkt. Polska stała się królestwem? (Chrobry 1025)
  Odp. XI

3. Jaki film amerykański?

• 3 pkt. O matematyku zdobył 4 Oscary w roku 2002?
• 2 pkt. Pokazał aktorski kunszt grającego główną rolę Russela Crowe’a?
• 1 pkt. Opowiada o schizofrenicznym matematyku, który zdobył nagrodę Nobla?
  Odp. Piękny umysł, John Nash, nobel z ekonomii, wyniki z teorii gier, równowaga Nasha

4. Jaki film polski?

• 3 pkt. Ma wątek związany z paradoksem kłamcy?
• 2 pkt. Opowiada o gangsterze, który zleca logikowi napisanie mu pracy magisterskiej.
• 1 pkt. W tytule ma jeden z najsłynniejszych wzorów?
  Odp. E=mc2, Cezary Pazura, Olaf Lubaszenko

5. Który dział matematyki?

• 3 pkt. Został stworzony przez młodego matematyka norweskiego?
• 2 pkt. Dotyczy zarówno działań modulo n jak i przekształceń geometrycznych?
• 1 pkt. Bada także pierścienie i ciała.
  Odp. teoria grup (ew. algebra abstrakcyjna), Niels Abel, 27 lat, grupy abelowe

6. Który dział matematyki?

• 3 pkt. Został stworzony niezależnie przez Węgra i Rosjanina i nosi dziś ich nazwiska?
• 2 pkt. Jest sprzeczny z poglądami Euklidesa.
• 1 pkt. Pozwala, żeby proste równoległe na płaszczyźnie się przecinały.
  Odp. Geometria nieeuklidesowa (hiperboliczna lub Bolyaia-Łobaczewskiego)

7. Który sławny matematyk (brytyjski)?

• 3 pkt. Mówił, że stał na ramionach olbrzymów?
• 2 pkt. Udowodnił matematycznie prawa ruchu planet?
• 1 pkt. Odkrył prawo grawitacji, obserwując upadek jabłka z drzewa.
  Odp. Izaak Newton

8. Który sławny matematyk (polski)?

• 3 pkt. Potrafił rozłożyć kulę na części i złożyć z nich dwie takie same kule?
• 2 pkt. Ma swoją ławeczkę na Plantach w Krakowie.
• 1 pkt. Nazywany jest Kopernikiem matematyki.
  
  Odp. Stefan Banach

9. Jaki tytuł ma książka (dla dzieci)?

• 3 pkt. Której tłumaczenie tytułu na polski brzmi „czarująca”?
• 2 pkt. Którą pod tym samym tytułem napisał wcześniej matematyk arabski Bhaskara?
• 1 pkt. Jest zbiorem ciekawych zadań, zagadek i sztuczek matematycznych pokazujących piękno matematyki?
  Odp. Lilavati, Szczepan Jeleński

10. Jaki tytuł ma książka do matematyki?

• 3 pkt. Zawiera dowód twierdzenia, że liczb pierwszych jest nieskończenie wiele.
• 2 pkt. Która pod względem liczby wydań we wszystkich językach ustępuje tylko Biblii?
• 1 pkt. Chociaż powstała 2,5 tysiąca lat temu w Grecji, nadal jest powszechnie studiowana na całym świecie?
  Odp. Elementy, Euklides

11. Które zwierzę?

• 3 pkt. Dało nazwę figurze płaskiej razem z francuskim matematykiem – Pascalem?
• 2 pkt. Dało też nazwę przekładni do przekazywania napędu?
• 1 pkt. Było chętnie jadane przez Pascala?
  Odp. Ślimak Pascala, rodzaj kardioidy, ślimacznica lub przekładnia ślimakowa

12. Które zwierzę?

• 3 pkt. Dało nazwę kluczowemu wynikowi każdej teorii matematycznej?
• 2 pkt. W języku angielskim ma nazwę będącą brzydkim słowem.
• 1 pkt. Przerabiane jest na salami.
  Odp. Osioł, ośli most, pons assinorum

13. O którym matematyki mówi się, że?

• 3 pkt. Pierwszy wyprowadził wzór na objętość kuli?
• 2 pkt. Potrafił palić okręty na morzu, skupiając światło słoneczne za pomocą zwierciadła?
• 1 pkt. Biegał nago po Syrakuzach i krzyczał (Eureka)?
  Odp. Archimedes

14. W którym dziesięcioleciu…

• 3 pkt. odkryto zjawisko rozszczepienia jądra atomowego?
• 2 pkt. otwarto Empire State Building, pierwszy na świecie budynek o ponad 100 piętrach, który przez ponad 40 lat był najwyższy na świecie?
• 1 pkt. polskim matematykom udało się złamać szyfr Enigmy?
  Odp. lata 30. XX w.

15. Jaka nauka…

• 3 pkt. ma nazwę wywodzącą się od greckich słów „dom” i „prawo”?
• 2 pkt. jest dziedziną, w której matematycy zdobywają nagrody Nobla?
• 1 pkt. analizuje i opisuje produkcję, dystrybucję oraz konsumpcję dóbr i usług?
  Odp. ekonomia

16. Kto…

• 3 pkt. był być może twórcą powszechnie używanej skali muzycznej bazującej na 12 dźwiękach składających się na oktawę?
• 2 pkt. prawdopodobnie utworzył termin filozofia („uwielbienie mądrości”) i pierwszy nazwał siebie filozofem?
• 1 pkt. użyczył swojego imienia jednemu z najpopularniejszych twierdzeń matematycznych, które ma prawdopodobnie rekordową liczbę różnych dowodów, chociaż było ono znane przed nim i nie wiadomo też, czy podał jego dowód?
  Odp. Pitagoras

17. W jakim mieście…

• 3 pkt. jest uczelnia, na której wykładali m.in.: Henryk Arctowski, Aleksander Brückner, Stanisław Grabski, Jan Kasprowicz, Jan Łukasiewicz, Hugo Steinhaus i Rudolf Weigl?
• 2 pkt. prof. Rudolf Weigl utworzył Instytut Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami i w czasie II wojny światowej uratował w nim ok. 5 tys. ludzi, w tym wielu wybitnych matematyków, zatrudniając ich do karmienia wszy własną krwią?
• 1 pkt. istniała odwiedzana przez wybitnych matematyków kawiarnia „Szkocka”?
  
  Odp. we Lwowie

18. Jaka jednostka…

• 3 pkt. jest równa mniej więcej 1/50 angielskiego cetnara?
• 2 pkt. od 1889 r. definiowana była przez wzorzec w kształcie walca umieszczony w Międzynarodowym Biurze Miar i Wag w Sèvres koło Paryża, a od 20 V 2019 ma definicję pochodzącą z fizyki kwantowej?
• 1 pkt. była dawniej definiowana za pomocą litra wody?
  Odp. kilogram

19. Kto…

• 3 pkt. uznał, że atomy czterech żywiołów mają kształt wielościanów foremnych?
• 2 pkt. był uczniem Sokratesa?
• 1 pkt. wprowadził zasadę, że konstrukcje geometryczne można prowadzić tylko przy użyciu cyrkla i linijki?
  Odp. Platon

20. Ile boków ma wielokąt wypukły, który…

• 3 pkt. ma o 98 więcej przekątnych niż boków?
• 2 pkt. ma sumę miar kątów równą 2520°?
• 1 pkt. może mieć maksymalnie 16 osi symetrii?
  
  Odp. 16

21. Jak nazywa się czworokąt, który…

• 3 pkt. ma przekątne zawarte w prostopadłych prostych, a jedna z tych prostych połowi jedną z przekątnych?
• 2 pkt. ma oś symetrii, ale nie musi być trapezem?
• 1 pkt. ma pary sąsiednich boków równej długości?
  Odp. Deltoid (kite)