Marek Kordos - geometra i historyk matematyki, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, redaktor naczelny miesięcznika Delta
Salonik matematyczny "Od smyka do matematyka"
ul. Racławicka 11/1B (wejście od podwórza)
53-149 Wrocław
tel. 71 361 27 41
https://matmaigry.pl/
czynne: poniedziałek–piątek, godz. 9:00–18:00
Tematem książki jest... kultura matematyczna. Jak głosi jej podtytuł, składa się na nią 10 opowiastek o matematyce dla niekoniecznie do niej przekonanych ze 157 obrazkami. Książka wymaga jednak od czytelnika pewnego wyrobienia matematycznego i wiedzy na poziomie licealnym. Napisana jest ze swadą typową dla tego autora i z wyraźnej perspektywy historyka matematyki i geometry. Wszystkie opowieści łączy wspólna idea - do rozwiązania opisywanych problemów należy użyć obiektu, którego początkowo w ogóle w tym problemie nie ma. Trzeba go dostrzec i umiejętnie wykorzystać, a wtedy skomplikowane zadanie okazuje się całkiem proste. Na tym wg autora polega właśnie kultura matematyczna.
Jako przykładowe zagadnienia opisanego typu, w książce występują:
- problem trzech prostopadłych walców i dziury na czwarty walec między nimi (tym, czego nie widać, jest sześcian),
- wzory na pierwiastki równań stopnia 2 i 3 (trzeba zauważyć odpowiednie podziały kwadratu lub sześcianu na kwadraty/sześciany i części przestające, a także zmusić się do wyciągania nieistniejących rzekomo pierwiastków z liczb ujemnych) oraz stopnia 4 (trzeba zauważyć nieistniejącą początkowo drugą zmienną) i sprowadzić problem do równań stopnia 3,
- środki ciężkości figur: trójkątów - wierzchołkowych, krawędziowych i pełnych - oraz czworokątów (w tych ostatnich wykorzystano niewidoczne od razu równoległoboki nazywane dziś nazwiskami Varignona i Wittenbauera) i innych figur,
- liczby rzeczywiste i zespolone (w ujęciu geometrycznym korzystającym w przypadku rzeczywistym z twierdzenia Talesa, a w zespolonym z klasyfikacji podobieństw na płaszczyźnie),
- konstrukcje niemożliwe i jak je wykonano (np. za pomocą konchoidografu lub cyrkla parabolicznego),
- zależności miarowe kul, walców i stożków,
- ułamki łańcuchowe,
- cykloida,
- rozkłady Dehna, czyli opowieść o tym, dlaczego dowolny wielokąt można rozciąć tak, aby z uzyskanych części złożyć dowolny inny wielokąt o tym samym polu, a ta sama sztuczka nie udaje się dla wielościanów,
- kwadratura paraboli,
- konstruowalność wielokątów foremnych.
