W grudniu kontynuujemy naukę gry w shogi. We wszystkich zadaniach przyjmujemy, że nasze figury znajdują się na dole diagramu.
Mówimy, że figura F jest broniona, jeśli co najmniej jedna z figur z tej samej drużyny ma możliwość ruchu na pole, na którym stoi F. Oznacza to, że jeśli przeciwnik zbije naszą bronioną figurę, to w kolejnym ruchu my będziemy mogli zbić jego. Zobaczymy to na poniższym przykładzie.
Nasz złoty generał na polu 6c jest broniony przez naszą lancę stojącą na 6g, ale sama lanca nie jest broniona. Goniec przeciwnika atakuje obie te figury i jeśli przeciwnik ma teraz ruch, to dużo korzystniejsze będzie dla niego zbicie lancy. Każda niebroniona figura jest stanowi dla nas potencjalną słabość.
Zad. 1. Rozważmy pozycję początkową w shogi.
A) Ile figur każdego z graczy jest na początku niebronionych? Które to figury?
B) Załóżmy, że zaczynamy partię. Mamy do wyboru 30 możliwych ruchów. Który ruch powinniśmy wykonać, aby zmaksymalizować liczbę naszych ruchów możliwych do wykonania w następnej kolejce?
Zad. 2. Diagram poniżej przedstawia sytuację, która często występuje w rozgrywce początkujących graczy. Partia dopiero się zaczęła. Możemy przywrócić jedną ze zbitych figur na planszę (figury, którymi dysponuje dany gracz, umieszcza po prawej stronie planszy). Co powinniśmy przywrócić i na które pole, aby był to najbardziej korzystny dla nas ruch?
Zad. 3. Przypomnij sobie definicje szacha i mata podane w odcinku ligi z października 2016. W shogi są one takie same, jak w dobutsu shogi czy w tradycyjnych szachach. Jaki ruch należy wykonać w poniższej sytuacji, aby zamatować króla przeciwnika? Pozornie zadanie ma wiele rozwiązań, ale należy pamiętać o bezpieczeństwie własnego króla. Podaj poprawny matujący ruch.
Zadanie dodatkowe. Załóżmy, że zaczynamy partię w shogi i chcemy jak najszybciej zamatować króla przeciwnika. Normalnie jest to zadanie bardzo trudne, ale tym razem przeciwnik będzie nam pomagał. Znajdź możliwie krótką sekwencję ruchów, po której król gracza zajmującego górę planszy zostanie zamatowany. Nie pozwalamy na wejście królem pod bezpośredni atak (czyli pod szacha).
Punktacja. Najkrótsze rozwiązanie otrzyma 10 punktów, drugie w kolejności będzie warte 9 punktów itd.
Odpowiedzi:
Zad 1.
A) Każdy gracz ma 6 niebronionych figur. Niebronione figury gracza na dole to:
- Pion na 8g,
- Pion na 6g,
- Pion na 5g,
- Pion na 4g,
- Skoczek na 8i
- Lanca 1i.
B) Należy przesunać pionka z 7g na 7f, jest to najczęściej wybierany ruch otwierający grę (także na poziomie zawodowym). Dzięki niemu goniec zdobywa 5 nowych pól, na które może się przesunać (daje to nam łącznie 6 ruchów, gdyż wchodząc na pole 3c możemy promować lub nie). Dodatkowo skoczek na 8i zyskuje możliwość przejścia na pole 7g.
Zad 2. Chodzi o wrzutkę gońca na pole 9e. Jest to podwójny atak (tzw. widełki) na króla oraz na wieżę. W tym wypadku gracz u góry musi obronić króla, więc w kolejnym ruchu zbijemy wieżę za darmo.
Zad 3. Poprawny ruch matujący to skoczek na 6b z promocją (szach-mat). Jest wiele innych ruchów, które wydają się sensowne, ale wszystkie są nielegalne, gdyż po ich zagraniu stracimy własnego króla. Te ruchy to:
- złoty na 4a (gońcem z 2a zbija króla),
- lanca na 4a z promocją (wieża z 1d zbija króla),
- skoczek z 5c na 4a lub 6a z promocją (lanca z 5b zbija króla),
- złoty na 6b (goniec z 8a zbija króla).
Zadanie dodatkowe.
Rozwiązanie - szach mat w 7 ruchach:
- Pionek z 2g na 2f
- Król z 5a na 4b
- Pionek z 2f na 2e
- Król z 4b na 3b
- Pionek z 2e na 2d
- Wieża z 8b na 4b! (król jest zablokowany)
- Pionek z 2d na 2c z promocją (szach-mat, diagram poniżej)
Wśród nadesłanych odpowiedzi znalazły się także maty po 9, 11, 13 oraz 15 ruchach.
Wiele zgłoszeń korzystało z ataku przez środek, który był bardzo skuteczny, ale wymagał przesunięcia wieży, więc mat następuje później. Precyzyjny dowód wymagałby dokładnego sprawdzenia, ale 7 ruchów to prawdpodobnie optymalny wynik, we wzorcowym rozwiązaniu wszystkie ruchy są bardzo efektywne.
Część zgłoszeń zawierała dobry pomysł, ale autorzy pomylili zbicie króla z jego zamatowaniem i założyli, że przeciwnik nie obroni się przed szachem i w efekcie na końcu zagra nielegalny ruch. Takie rozwiązanie nie były punktowane.
Wyniki:
W tym miesiącu punkty zdobyli:
- 3 - Michał Mordarski - uczeń SP 40 Kraków, Dawid Paradowski - uczeń VIII LO Wrocław, Andrzej Piasecki - administrator IT z Oleśnicy, Karol Stanclik - uczeń LA PWr, Wojciech Tomiczek - inżynier z Lipowej, Marzena Wąsiewicz - gospodyni domowa z Kajetan, Marcin Wolak - uczeń I LO Kraków,
- 2.75 - Krzysztof Danielak - student informatyki przemysłowej na PWr, Sławomir Matysiak - nauczyciel matematyki z Trzebnicy,
- 2.5 - Maja Dziwok - uczennica I LO Katowice
- 2.25 - Mikołaj Bilski - uczeń SP 6 Jelenia Góra, Antoni Buraczewski - uczeń SP 107 Wrocław,
- 2 - Robert Czwartosz - student PWr, Dawid Konieczko - uczeń Społ. GM Szprotawa, Krystyna Lisiowska - redaktor z Warszawy, Szymon Meyer - student matematyki na PWr, Jakub Ptak - uczeń SP 64 Wrocław,
- 1.5 - Daria Bumażnik - studentka chemii i toksykologii sądowej na UWr,
- 0.5 - Agata Dziwok - uczennica I LO Katowice. Dominik Sulik - uczeń I LO Kraków
Pozostałe osoby nie uzyskały punktów.
Zadanie dodatkowe:
10 pkt (mat w 7) zdobyli: Karol Stanclik, Dawid Paradowski
9 pkt (mat w 9) zdobyli: Antoni Buraczewski, Robert Czwartosz, Andrzej Piasecki
8 pkt (mat w 11) zdobyli: Michał Mordarski, Marzena Wąsiewicz
7 pkt (mat w 13) zdobyli: Marcin Wolak, Szymon Meyer
6 pkt (mat w 15) zdobyli: Mikołaj Bilski, Maja Dziwok, Wojciech Tomiczek
